ဆန္ဒအလျောက်လေးစားလိုက်နာနိုင်သော လုံခြုံရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အခြေခံမူများ
၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံကို ကနဦးစမ်းသပ်ဆဲအဆင့် နိုင်ငံ သုံးနိုင်ငံတွင် တစ်နိုင်ငံအဖြစ် (ယခုတွင်မူ ပြည်တွင်းအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ဟု အမည်ပြောင်းထားသည်) ဆန္ဒအလျောက် လေးစားလိုက်နာနိုင်သော လုံခြုံရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာအခြေခံမူများ (VPSHR) မှ သတ်မှတ်ခဲ့ ပါသည်။ MCRB အနေဖြင့်လည်း ထိုအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခြင်းကို ထောက်ပံ့ပေးရန်အတွက် အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန် သဘောတူခဲ့ပါသည်။
ပတ်သက်ဆက်နွယ်သူများပါဝင်သည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကနဦးဆောင်ရွက်မှုကို ၂၀၀၀ ခုနှစ်တွင် စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့ပြီး၊ လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာရန် ဒီဇိုင်းရေးဆွဲထားပြီး၊ လုပ်ငန်းလည်ပတ် နေသည့်နေရာများ၌ ဘေးအန္တရယ်နှင့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာများကို ထိန်းသိမ်းရန် အားပေးထားသည့် မူဘောင်လည်း ဖြစ်ပါသည်။
ဆန္ဒအလျောက်လေးစားလိုက်နာနိုင်သော လုံခြုံရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာအခြေခံမူ များ ကို ဤနေရာတွင် အင်္ဂလိပ် နှင့် မြန်မာ နှစ်မျိုးစလုံးဖြင့် ရနိုင်ပြီး၊ အချက်အလက် အကျဉ်းချုပ်အတိုပုံစံ ဖြင့်လည်း အင်္ဂလိပ် နှင့် မြန်မာ တို့ အတူတကွ လေ့လာနိုင်သလို၊ ပြည်တွင်းအကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းအဖွဲ့နှင့် ပတ်သက်ပြီး အသေးစိတ်ကိုလည်း ( အင်္ဂလိပ် နှင့် မြန်မာ) နှစ်မျိုးစလုံး ဖြင့် ရနိုင်ပါသည်။
VPSHR ဆိုင်ရာ အွန်လိုင်းသင်တန်းကို တက်ရောက်သင်ကြားနိုင်ပါသည်။ (အဂ်လိပ်ဘာသာဖြင့်သာ)
VPSHR ကို တွင်းထွက်သယံဇာတကဏ္ဍအတွက် အထူးရည်ရွယ်ပြီး ဒီဇိုင်းလုပ်ထားသော်လည်း၊ ၎င်းထက်ပို၍ ကျယ်ကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးချနိုင်ပါသည်။ VPs အခြေခံမူများမှာ ကမ္ဘာ့ဘဏ်၏ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဘဏ္ဍရေးကော်ပိုရေးရှင်း (IFC) မှ လုပ်ဆောင်ထားသည့် Good Practice Handbook on Use of Security Forces လက်စွဲစာအုပ်တွင်ပါရှိသည့် အန္တရာယ်နှင့် သက်ရောက်မှုများအား စီမံခန့်ခွဲ ခြင်းနှင့်အကဲဖြတ်ခြင်း (၂၀၁၇ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ထုတ်ဝေခဲ့ပါသည်) များအား ထည့်သွင်းပေါင်းစပ် ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းမှာ လုပ်ဆောင်မှုစံသတ်မှတ်ချက်(၄) ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် ထောက်ပံ့ပေးထားပြီးပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုများအတွက် ရပ်ရွာအသိုင်းအဝိုင်း၏ ကျန်းမာရေး၊ ဘေးအန္တရယ်ကင်းရှင်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးများအတွက် ဆက်စပ်မှု ရှိပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်းရှိ ဆန္ဒအလျောက်လေးစား လိုက်နာနိုင်သော လုံခြုံရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အခြေခံမူများ (VPSHR) ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းအဖွဲ့၏ အစည်းအဝေး
-
၁၈ ရက်၊ မေလ ၂၀၁၈ ခုနှစ်
မြန်မာနိုင်ငံတွင်းရှိ ဆန္ဒအလျောက်လေးစား လိုက်နာနိုင်သော လုံခြုံရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အခြေခံမူများ (VPSHR) ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းအဖွဲ့သည် ၎င်းတို့၏ ဦးဆောင်ကာ်မတီအစည်းအဝေး တစ်ရပ်ကို ၂၀၁၈-ခုနှစ် မေလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် မြန်မာ့စီးပွားရေးကဏ္ဍတာဝန်ယူမှုရှိရေး အထောက်အကူပြုဌာနရုံး၌ ကျင်းပခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါ ကော်မတီအစည်းအဝေးကို ယူကေသံရုံ နှင့် TOTAL ကုမ္ပဏီတို့မှ တွဲဖက်ဥက္ကဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး VPI အဖွဲ့ဝင်များနှင့် လေ့လာသူ များအပြင် အစိုးရများ၊ ကုမ္ပဏီများနှင့် အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းများ၏ ကိုယ်စားလှယ် (၁၆) ဦးတို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြပါသည်။ ၎င်း ကော်မတီသည် လေ့လာရေးသားထားသည့် အစီရင်ခံစာ တွင် ပါရှိသည့် အကြောင်းအရာများ အား ဆွေးနွေးခြင်းနှင့် အတည်ပြုခြင်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဆောင်ရွက်သင့်သည့် အဆိုပြု လုပ်ငန်းများကိုလည်း ပြုစုခဲ့ပါသည်။ အဖွဲ့ဝင်များသည် ၎င်းတို့၏ VPSHR နှင့် သက်ဆိုင်သည့် လှုပ်ရှားမှုများနှင့် သက်ဆိုင်သော ပတ်သက်ဆက်နွယ်သူများဖြင့် ချိတ်ဆက်ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်များကို မျှဝေခဲ့ပါသည်။
-
၃၁ ရက်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၀၁၉ ခုနှစ်
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ဆန္ဒအလျောက်လေးစားလိုက်နာနိုင်သော လုံခြုံရေးနှင့်လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အခြေခံမူများ (VPSHR) ဆိုင်ရာ ဦးဆောင်ကော်မတီသည် ဒုတိယအကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေးကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့တွင် မြန်မာ့စီးပွားရေးကဏ္ဍတာဝန်ယူမှုရှိရေး အထောက်အကူပြုဌာန (MCRB) တွင် ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ TOTAL နှင့် ဗြတိသျှသံရုံး တို၌မှ ပူးတွဲဥက္ကဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ အစိုးရ၊ ကုမ္ပဏီနှင့် NGO ကိုယ်စားလှယ်များပါဝင်သော လေ့လာသူများနှင့် VPI အဖွဲ့ဝင်များမှ ၁၇ ဦးခန့် တက်ရောက်ခဲ့ပါသည်။ ဦးဆောင်ကော်မတီမှ VPs ပြည်အတွင်းအကောင်အထည်ဖော်ရေးအဖွဲ့ ၇ ဖွဲ့၏ အတွေ့အကြုံများ၊ သင်ခန်းစာများနှင့် အလေ့အကျင့်ကောင်းများကို ပြင်ဆင်နေသော Fund for Peace နှင့် Socios Peru မှ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပါသည်။ ထို့အပြင် ကော်မတီသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွက် အဆိုပြုထားသော လုပ်ငန်းစဥ် များကို ဆွေးနွေးခြင်းနှင့် သဘောတူညီမှုများ ရှိခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုအစီရင်ခံစာ အား အတည်ပြုရန် သဘောတူခဲ့သည်။
-
၁၅ ရက်၊ သြဂုတ်လ ၂၀၁၉ ခုနှစ်
၃ ကြိမ်မြောက် ဦးဆောင်ကော်မတီအစည်း ဝေးကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် MCRB ရုံးတွင် ကျင်းပြခဲ့ပြီး TOTAL နှင့် ဆွစ်ဇာလန်သံရုံး တို့မှ ပူးတွဲဥက္ကဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ အစိုးရ (သံရုံးများ)၊ ကုမ္ပဏီနှင့် NGO ကိုယ်စားလှယ်များမှ VPI အဖွဲ့ဝင်များမှ ၁၆ ဦးခန့် တက်ရောက် ခဲ့ပါသည်။ အစိုးရ၊ လွှတ်တော်နှင့် VPSHR အဖွဲ့၀င်မဟုတ်သော ရေနံနှင့် သဘာ၀ဓာတ်ငွေ့နှင့် သတ္တုကုမ္ပဏီများအား ပြင်ပဆက်ဆံရေး (outreach) ပြုလုပ်ရန်အတွက် ၂၀၁၉ /၂၀၂၀ တွင် အဓိကလုပ်ဆောင်မည့် လှုပ်ရှားမှုများနှင့် ပတ်သက်သည့် အသေးစိတ်အချက်အလက်များကိုဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ ထို့အပြင် ရေနံဥပဒမှုကြမ်း (draft Petroleum Law) နှင့် အစိုးရ၏ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာစိစစ်ကြီးကြပ်မှုကော်မတီ အပါအ၀င် အခြားသော ကမ်းလွန်ဓာတ်ငွေ့ကုမ္ပဏီများမှ ပါတ်သက်ဆက်နွယ်သူများ (ရခိုင်ပြည်တောင်ပိုင်း တွင်ရှိသည့် ကမ်းလွန်ဓာတ်ငွေ့ကုမ္ပဏီများမှ ပါတ်သက်ဆက်နွယ်သူများ အပါအ၀င်)နှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရန် အခြေခံအဖြစ်သည့် VPSHR ၏ အရေးပါမှု တို့ကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။
-
၂၀ ရက်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၀၂၀
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ဆန္ဒအလျောက်လေးစားလိုက်နာနိုင်သော လုံခြုံရေးနှင့်လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အခြေခံမူများ (VPSHR) ဆိုင်ရာ ဦးဆောင်ကော်မတီသည် လေးကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေးကို ၂၀၂၀ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်နေ့တွင် မြန်မာ့စီးပွားရေးကဏ္ဍတာဝန်ယူမှုရှိရေး အထောက်အကူပြုဌာန (MCRB) တွင် ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ TOTAL နှင့် ဆွတ်ဆလန်သံရုံး တို၌မှ ပူးတွဲဥက္ကဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။အစိုးရ (သံရုံး)၊ ကုမ္ပဏီနှင့် NGO များမှ ၁၅ ဦးခန့် တက်ရောက်ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာတွင် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ဒုတိယဝန်ကြီးနှင့် ဒီဇင်ဘာလတွင် ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှုအသင်း တို့နှင့် တွေ့ဆုံပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ကော်မတီသည် အဓိကအားဖြင့် ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများနှင့် ပတ်သက်၍ VPSHR မှာ မည်သို့ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။
-
၂၆ ရက်၊ မေလ ၂၀၂၀
၅ ကြိမ်မြောက် ဦးဆောင်ကော်မတီ အစည်း ဝေးကို ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မေလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် အွန်လိုင်းကို အသုံးပြု၍ ကျင်းပြခဲ့ပြီး TOTAL နှင့် သြစတြေးလျသံရုံး (VPSHR တွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဥက္ကဌ ဖြစ်လာသော) တို့မှ ပူးတွဲဥက္ကဌအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ သံရုံးများ၊ ကုမ္ပဏီများနှင့် NGOs များမှ ၂၀ ဦးခန့် တက်ရောက်ခဲ့ကြပါသည်။ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာအတွေ့အကြုံရှိသည့် ကျွမ်းကျင်သည့် အတိုင်ပင်ခံ Niels Huby နှင့်အတူ MCRB တို့ ပြုလုပ်နေသော “လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာခြင်း၊ ကာကွယ်ပေးခြင်းများ အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးကဏ္ဍ (PSC sector) တွင် ဥပဒေ၊ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရေးအတွက် အထောက်အပံ့ဖြစ်စေမည့် လေ့လာမှု” ကို ကော်မတီအစည်းအဝေးတွင် အဓိက ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။ (ကြည့်ရန် - နောက်ခံသတင်း အချက်အလက် များ (အင်္ဂလိပ်၊ မြန်မာ) ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည့်အခြားသောအကြောင်းအရာများမှာ ပြင်ဆင်ထားသည့် မြေလွတ်၊မြေလပ်နှင့် မြေရိုင်းများ စီမံခန့်ခွဲရေးဥပဒေသည် သယံဇာတတူးဖော်ထုတ်လုပ်ရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုများ၊ COVID-19 ကြောင့် လုံခြုံရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုများ နှင့် VP ၏ ဥက္ကဌဖြစ်သော သြစတြေးလျ သံရုံး၏ VP နှင့် ပတ်သက်သော အစီအစဥ် တို့ဖြစ်ကြပါသည်။
-
၆ ရက်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၀၂၀
၆ ကြိမ်မြောက် ဦးဆောင်ကော်မတီအစည်းအဝေးကို ၂၀၂၀-ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင် အွန်လိုင်းဖြင့် ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ သြစတြေးလျသံရုံး နှင့် TOTAL တို့မှ ပူးတွဲဥက္ကဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ သံရုံးများ၊ ကုမ္ပဏီများနှင့် NGOs များမှ ၂၂ ဦးခန့် တက်ရောက်ခဲ့ကြပါသည်။ တက်ရောက်လာသူများမှ အဓိကအားဖြင့် ‘မြန်မာနိုင်ငံရှိပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများ (PSCs) ၏ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းများမှတဆင့် လူ့အခွင့်အရေးကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်းနှင့် လေးစားမှုကိုမြှင့်တင်ခြင်း’ ဆိုင်ရာ လက်ရှိလေ့လာမှု ၏ ကြားကာလရလာဒ်များနှင့် နောက်ထပ်လုပ်ဆောင်မည့် လုပ်ငန်းများနှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါသည်။ ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများ (PSCs) အပေါ်လေ့လာထားသည့် ICoCA ၏ လုပ်ငန်းများနှင့် ပတ်သက်ပြီး ICoCA အတွင်းရေးမှူးအဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင်များမှ တင်ပြခဲ့ပါသည်။
-
၂၁ ရက်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၀၂၁
၇ ကြိမ်မြောက် ဦးဆောင်ကော်မတီအစည်းအဝေးကို ၂၀၂၁-ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် အွန်လိုင်းဖြင့် ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ သြစတြေးလျသံရုံး နှင့် TOTAL တို့မှ ပူးတွဲဥက္ကဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ သံရုံးများ၊ ကုမ္ပဏီများနှင့် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများမှ ၃၁ ဦးခန့် တက်ရောက်ခဲ့ကြပါသည်။ ၂၀၁၉ နှင့် ၂၀၂၀ နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာအတွက် သဘောတူညီခဲ့ကြပါသည်။ တက်ရောက်လာသူများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးကဏ္ဍဆိုင်ရာလေ့လာမှု အစီရင်ခံစာမူကြမ်းထဲတွင် ပါဝင်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် လူအခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာခြင်းနှင့် အကာအကွယ်ခြင်းများတိုးတက်လာစေရန်အတွက် အခြေခံအချက်အလက်များ လေ့လာမှုအဖြစ် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာအန္တရယ်များအား ဆန်းစစ်လေ့လာခြင်း နှင့် အကြံပြုချက်များ နှင့် ပတ်သက်ဆက်နွယ်သူများဖြင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းများကို နောက်ထပ်လုပ်ဆောင်ရန် လုပ်ငန်းစဉ်များ ကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါသည်။ တက်ရောက်လာကြသူများမှ လတ်တလောကိစ္စရပ်များကို တင်ပြခြင်း၊ ကွင်းဆင်းလေ့လာမှုများနှင့် အန္တရာယ်များအား ဆန်းစစ်လေ့လာခြင်းများ၏ နောက်ဆုံးရသတင်းများကို မျှဝေခြင်းနှင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာဒေသများတွင် ရင်းနှီးမြှပ်နှံသည့်ကုမ္ပဏီများနှင့် ပဋိပက္ခ/ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်နေသော ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပအဖွဲ့များကြားတွင် ပိုမိုဖလှယ်မှုများ လိုအပ်ကြောင်းဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ ထို့အပြင် လုပ်ငန်းအဖွဲ့သည် ၎င်းတို့၏ ဦးဆောင်ကော်မတီ(Steering Committee) အမည်ကို VPI အတွင်းရေးမှူးအဖွဲ့မှ ICWG များအတွက် မူဘောင်မိတ်ဖက်အဖြစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၀ တွင် ချမှတ်ခဲ့သော လမ်းညွှန်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိစေရန် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းရှိ ဆန္ဒအလျောက်လေးစား လိုက်နာနိုင်သော လုံခြုံရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အခြေခံမူများ (VPSHR) ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းအဖွဲ့၏ (In-Country Working Group) သို့ ပြောင်းလဲရန် သဘောတူသည်။