ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑တာဝန္ယူမႈရွိေရး အေထာက္အကူျပဳဌာန(MCRB)၊ ယူေကအေျခစိုက္ Institute for Human Rights and Business (IHRB) ႏွင့္ ဒိန္းမတ္အေျခစိုက္ Danish Institute for Human Rights (DIHR)တို႔ပူးေပါင္းၿပီး ျမန္မာ့သတင္းအခ်က္အလက္၊ ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ နည္းပညာက႑၏သက္ေရာက္မႈမ်ား ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္း (SWIA-ICT)ကို ယေန႔ထုတ္ျပန္လုိက္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မိုဘိုင္းဆက္သြယ္ ေရး၊အင္တာနက္ႏွင့္ အျခားသတင္းအခ်က္အလက္၊ ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ နည္းပညာက႑မ်ားလ်င္ျမန္စြာ  တိုးတက္လာမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ၊ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ဖြယ္ရွိေသာ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳး သက္ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ ျဖည့္စြက္ရန္လိုအပ္ေသာ မူဝါဒဆိုင္ရာ ဟာကြက္မ်ားကို မီးေမာင္းထိုးျပထားပါသည္။ ေထာက္ခံအၾကံျပဳတင္ျပခ်က္မ်ားလည္း ပါဝင္ပါသည္။

သတင္းအခ်က္အလက္၊ ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ နည္းပညာ(အိုင္စီတီ)က႑၏သက္ေရာက္မႈမ်ား ေလ့လာဆန္းစစ္ ျခင္းမွ ထြက္ေပၚလာေသာ အဓိကအေၾကာင္းအရာ ငါးရပ္

• မူဝါဒ၊ ဥပေဒႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းမူေဘာင္မ်ား၌ လစ္ဟာေနမႈမ်ား- ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အိုင္စီတီက႑မွ ထြက္ေပၚလာႏိုင္သည့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာခ်ိဳးေဖါက္မႈအႏၱရာယ္ အမ်ားစုအတြက္ ေခတ္ ကာလႏွင့္ ေလွ်ာ္ညီေသာ ဥပေဒမ်ားမရွိေသးပါ။ ေခတ္မွီဥပေဒမူေဘာင္မ်ား လိုအပ္ေနသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ၾကားျဖတ္ရယူျခင္း၊ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ သတင္းအခ်က္ အလက္လံုၿခံဳေရး၊ သတင္းအခ်က္အလက္ရယူအသံုးျပဳႏိုင္ခြင့္၊ အသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ ထုတ္ေပးသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရး၊ အခ်က္အလက္လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ဆိုက္ဘာ မႈခင္းမ်ား စသည္တို႔ပါ၀င္သည္။
• ရယူသံုးစြဲႏိုင္မႈ- လူတိုင္းအင္တာနက္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးကြန္ယက္မ်ားကို ခ်ိတ္ဆက္မႈရရွိေစမႈ (universal access) ႏွင့္ အိုင္စီတီဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကို ရယူသံုးစြဲႏိုင္မႈ ရရွိေအာင္ျမင္ေစေရး ႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈေစ်းႏႈန္းမ်ား ေလ်ာ႔ခ်ႏိုင္ေစမည့္္ ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္မ်ား ျဖန္႕က်က္တည္ ေဆာက္ႏိုင္ေရးႏွင့္ အားေကာင္းသည့္ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာေရးကို အားေပးမည့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားအတြက္ သတင္းအခ်က္အလက္၊ ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ နည္းပညာဝန္ႀကီးဌာန ကပြင့္လင္းျမင္သာသည့္ ေျဖေလ်ာ့မႈမ်ားကို ၂၀၁၃ခုႏွစ္ ကတည္းကပင္ျပဳလုပ္ေနရာ အေထာက္အပံ့ တစ္ရပ္ျဖစ္ေစပါသည္။ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကိုရယူရာတြင္ အေထာက္ အကူျဖစ္ေစၿပီး ရွာေဖြရလြယ္ကူေစရန္အတြက္ ယူနီကုတ္စနစ္ စံသတ္မွတ္ျခင္းမ်ားႏွင့္ ေဒသသံုးဘာသာ စကားမ်ား ထည့္သြင္းႏိုင္ေရးသည္ အေရးႀကီးေသာအခ်က္ျဖစ္ပါသည္။
• အြန္လိုင္းရွိ ဒီဂ်စ္တယ္အႏၱရာယ္မ်ား- ေခတ္သစ္ နည္းပညာမ်ားႏွင့္ အင္တာနက္ ပို၍ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕အသံုးျပဳလာႏိုင္ျခင္းသည္ ေကာင္းမြန္သည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားႏွင့္အတူ စိုးရိမ္စရာမ်ားႏွင့္ ဒီဂ်စ္တယ္ အႏၱရာယ္မ်ားကိုပါ  သယ္ေဆာင္လာသည္ကိုေတြ႕ရွိရပါသည္။ ယင္းအႏၱရာယ္မ်ားတြင္ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ အခ်က္အလက္ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား၊ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေသာ ဆိုက္ဘာမႈခင္းမ်ား - ဥပမာ ကေလးငယ္မ်ားအား လိင္မႈဆိုင္ရာ ေစာ္ကားသည့္ပံုမ်ား၊  ဆိုက္ဘာအႏိုင္က်င့္မႈမ်ား၊ ေႏွာင့္ယွက္ျခင္း ႏွင့္ “အမုန္းစကားေျပာဆိုျခင္း“တို႕ ပါဝင္ပါသည္။ အျခားေသာ ဒီဂ်စ္တယ္ အႏၱရာယ္မ်ားတြင္ အစိုးရ၏ အမိန္႔ျဖင့္ မိုဘိုင္းလ္ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ အင္တာနက္ ကြန္ရက္မ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ ျခင္းႏွင့္ တခ်ိဳ႕ေသာ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားကို တားဆီးပိတ္ဆို႔ျခင္းမ်ားပါ၀င္သည္။ 
• ေအာ့ဖ္လိုင္း လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား-ဆက္သြယ္ေရးတာ၀ါတိုင္မ်ား ေဆာက္လုပ္ ရန္ ေျမယာအသံုးျပဳခြင့္ရရွိေရးအတြက္ ႀကံဳေတြ႕ရသည့္ ရႈပ္ေထြးေသာ ေျမယာဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းအဆင့္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံအႏွံ႕ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ရက္မ်ား ျဖန္႕က်က္ရာ တြင္ အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ေဒသခံျပည္သူမ်ား၊ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ တဆင့္ခံ ေဆာက္လုပ္ ေရးလုပ္ေဆာင္သူမ်ားအတြက္ ေတြ႔ၾကံဳရသည့္ ျပႆနာမ်ားစြာထဲမွ တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ အႀကိမ္ႀကိမ္ေျပာင္းလဲေနေသာ အလုပ္သမားဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ အလုပ္သမားအခြင့္ အေရးဆိုင္ရာသိနားလည္မႈအားနည္းျခင္းမ်ားသည္ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာအလုပ္ ရွင္မ်ားကပါ အေျခခံအက်ဆံုးေသာ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး အကာအကြယ္ေပးမႈမ်ား အေၾကာင္းကိုပင္ ေကာင္းမြန္စြာ သိရွိျခင္းမရွိသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ အျခားေအာ့ဖ္လိုင္း လူ႔ အခြင့္အေရးကိစၥစိန္ေခၚမႈမ်ားတြင္ နယ္ပယ္အသီးသီးမွ သက္ဆိုင္သည့္လူပုဂိၢဳလ္မ်ားျဖင့္ လံုေလာက္ေသာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈမရွိျခင္းႏွင့္ လံုေလာက္ေသာ ေျမယာငွားရမ္းမႈစီမံခန္႔ခြဲေရး မရွိျခင္းတို႔လည္း ပါဝင္သည္။
• လူမႈ႕အသိုင္းအဝန္းတြင္ ျမင္သာသည့္ ခြဲျခားခံရမႈမ်ားအား ေျဖရွင္းျခင္း (သို႔) ပို၍ဆိုး၀ါးလာ ေစျခင္း- အိုင္စီတီအသံုးျပဳမႈမ်ားသည္ ကေလးသူငယ္မ်ား ကဲ့သို႔ေသာ ထိခိုက္လြယ္သည္႔ အစု အဖြဲ႕မ်ား၏ အခြင့္အေရးအေပၚ ေကာင္းက်ိဳး၊ဆိုးက်ိဳးႏွစ္ခုစလံုး အက်ိဳးသက္ေရာက္ ႏိုင္စြမ္းရွိ သည္။ အိုင္စီတီက႑သည္  မသန္စြမ္းသူမ်ားကဲ့သို႕ေသာ ထိခိုက္လြယ္သည့္ အစုအဖြဲ႕မ်ား အတြက္ ယခင္က၄င္းတို႕ခံစားခြင့္မရရွိခဲ႔သည္႔ ဝင္ေငြတိုးအခြင့္အလမ္းမ်ား သို႕မဟုတ္ လိုအပ္ သည့္ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား ရရွိေစျခင္းျဖင့္ ပို၍ေကာင္းမြန္သည့္ အေျခအေနတစ္ရပ္ကို ေဆာင္ ၾကဥ္း ေပးႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။သို႕ေသာ္ လူနည္းစုမ်ားတြင္ အိုင္စီတီ၏ အလြဲသံုးစြဲမႈ မ်ားကို ခံစားေနရဆဲျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ လူမႈ႕ကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ မြတ္ဆလင္ ဆန္႔က်င္ေရး အမုန္းစကားမ်ား ျဖန္႔ေဝေနသည္ကို သုေတသနႏွင့္ အျခားေသာ သတင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားတြင္ ေတြ႔ရွိရပါသည္။

အခမ္းအနားတြင္ MCRB မွ ဒါရိုက္တာ ဗစ္ကီဘိုမန္က “ အိုင္စီတီက႑က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဆက္သြယ္ေစတယ္။ ေျပာင္းလဲေစတယ္။ အိုင္စီတီက ပညာသင္ၾကားခြင့္၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္၊ ကိုယ္ပိုင္ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အုပ္ခ်ုဳပ္ခြင့္ေတြမွာ ပါဝင္ခြင့္အစရွိတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာႏွစ္သက္စရာေတြရႏိုင္ဖို႔  အခြင့္အ လမ္းေတြ အမ်ားႀကီး ယူေဆာင္လာေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးကို ကြန္ယက္ေတြခ်ိတ္ဆက္တဲ့အခါမွာ ကတိုက္ကရိုက္နဲ႔ အျမန္္လုပ္ရတဲ့အတြက္ စိန္ေခၚမႈေတြ ႀကံဳရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ျပည့္စံုလံုေလာက္တဲ့ မူဝါဒနဲ႔ ဥပေဒဆိုင္ရာမူေဘာင္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ ထိေရာက္စိုးမိုးတဲ့  အလုပ္သမားနဲ႔ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ ဥပေဒေတြ မရွိတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အိုင္စီတီအသံုးျပဳသူေတြရဲ႕ ဒီဂ်စ္တယ္နည္းပညာနားလည္တတ္ေျမာက္မႈႏုန္း( digital Literacy) နဲ႔ေပါင္း စပ္တဲ့အခါ အဲဒီဟာကြက္ေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ကိုေရာ အျခားသူေတြကိုပါ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစပါတယ္။” ဟု ဆိုသည္။

IHRBမွ Margaret Weachenfeld က  “ျမန္မာႏိုင္ငံကအိုင္စီတီက႑မွာ ႀကံဳတဲ့စိန္ေခၚမႈေတြကေတာ့ ဥပေဒ မူေဘာင္ေတြက နည္းပညာေခတ္သစ္အတြက္ ဆြဲထားတာမဟုတ္သလို ႏိုင္ငံတကာ စံခိ်န္စံညြန္းနဲ႔ မညီတာ ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက စိတ္ဝင္စားမႈနည္းခဲ့တဲ့ ဆက္သြယ္ေရး က႑ကို ကန္႔သတ္ဖို႔ ဥပေဒေတြထဲမွာ ထည့္သြင္းၿပီးရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သလို၊ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၿပီး ႀကီးထြားလာေနတဲ့ ဆက္သြယ္ေရးက႑၏ တည္ရွိျဖစ္ေပၚေနမႈကို လြယ္လြယ္ ကူကူ လက္မခံႏိုင္တာက အဲဒီေခတ္ကာလ၏ အက်ိဳးဆက္မ်ားပဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လစ္ဟာေနတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြအတြက္ အျခားေနရာေဒသေတြမွာ  က်င့္သံုးေနတဲ့ အဆိုး၊အေကာင္း အေတြ႕အႀကံဳ ေတြကေန သင္ခန္းစာယူၿပီး အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အခ်က္ေတြကို အေျခခံတဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈေတြနဲ႔ ျဖည့္ဆည္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔္ လိုအပ္ပါတယ္။

 IHRB ကလုပ္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးအေပၚၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာသံုးသပ္ၿပီး ေဖာ္ထုတ္ထား တဲ့အရာေတြကိုလည္း အိုင္စီတီက႑၏သက္ေရာက္မႈမ်ားအား ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္း မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တကယ့္လက္ေတြ႕ဘဝေတြမွာပါ သက္ေရာက္မႈရွိႏုိင္တဲ့ ဒီဂ်စ္တယ္နယ္ပယ္က လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ခ်ိဳးေဖာက္ မႈေတြကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ဖို႔ ကုမၸဏီေတြ၊ အစိုးရေတြနဲ႔ အရပ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႔အစည္းေတြကိုလည္း အႀကံျပဳ ခ်က္ေပးထားပါတယ္။ ” ဟု ေျပာသည္။

ေနာက္ခံအေၾကာင္း

အိုင္စီတီက႑ သက္ေရာက္မႈမ်ားအား ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္းအေၾကာင္း ( SWIA - ICT)

၁။ ေရနံသဘာဝဓါတ္ေငြ႕ႏွင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းတို႔အၿပီး တတိယေျမာက္ျပဳလုပ္သည့္ ဆန္းစစ္ခ်က္ျဖစ္သည္။  SWIA ၏ အဂၤလိပ္-ျမန္မာႏွစ္ဘာသာ အစီရင္ခံစာအႏွစ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား ႏွင့္ SWIA အစီရင္ခံစာ အျပည့္အစုံ (ေလာေလာဆယ္တြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္သာရရွိေသးသည္) ကုိ https://www.myanmar-responsiblebusiness.org/swia/ict.html တြင္ ၾကည့္ရႈႏုိင္ပါသည္။

၂။ ျမန္မာ့အိုင္စီတီက႑၏ အဓိကပါဝင္သူတစ္ဦး၊ တစ္ဖြဲ႔ျခင္းစီသို႔ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကို ေနာက္ဆက္တြဲတြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ အႀကံျပဳခ်က္ႏွင့္ မည္သို႔အေကာင္ထည္ေဖာ္ရမည္ဆိုသည့္ အႀကံျပဳခ်က္အျပည့္အစံုကို (ျမန္မာ၊ အဂၤလိပ္ ႏွစ္ဘာသာျဖင့္) ရရွိႏိုင္ပါသည္။ ေနာက္ဆက္တြဲတြင္ ဥပေဒႏွင့္ အညီၾကားျဖတ္နားေထာင္ရယူျခင္းႏွင့္ အစိုးရကအသံုးျပဳသူမ်ား၏  အခ်က္အလက္မ်ားရယူပိုင္ခြင့္ - အခြင့္ အေရးမ်ားအား ေလးစားလိုက္နာေရးပံုစံတစ္ခု၏ စရိုက္လကၡဏာမ်ား တို႔ပါဝင္ပါသည္။

၃။ SWIA သည္ တစ္ဆင့္ရရွိေသာ မွတ္တမ္းမ်ား၊ သတင္းမွတ္တမ္းမ်ားအား အေျခခံ၍ (Desk-based) သုေတသနျပဳျခင္းႏွင့္ ျမန္မာျပည္တြင္း မႏၱေလး၊ စစ္ကိုင္းႏွင့္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး၊ ရွမ္း၊ မြန္ႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္တို႔တြင္ ကြင္းဆင္းေလ့လာမႈမ်ားကို အေျခခံ၍ (Field-based) သုေတသနျပဳျခင္း စသည့္ သုေတသနမ်ားကို အေျခခံ၍ လုပ္ေဆာင္ထားသည္။ ၄င္းတြင္အိုင္စီတီက႑ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္  ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ မူဝါဒမ်ားႏွင့္ ဥပေဒမ်ားကို အေသးစိပ္ ေလ့လာခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာသံုးသပ္ခ်က္မ်ား၊ သမိုင္းေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးကိစၥရပ္မ်ား လည္းပါဝင္သည္။ အမွန္တကယ္နားလည္ၿပီး က႑အေပၚ ထိရာက္သည့္ သံုးသပ္ခ်က္ မ်ားေပးႏိုင္ရန္ႏွင့္ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေပၚ လက္ေတြ႔က်ေရာက္ေနေသာ၊ က်ေရာက္ႏိုင္ေျခရွိေသာ သက္ေရာက္မႈမ်ားကို ေဖာ္ျပႏိုင္ရန္ အိုင္စီတီက႑ရွိ ကုမၸဏီမ်ား၏မူဝါဒႏွင့္ လက္ေတြ႔က်င့္သံုးပံုမ်ား ကိုလည္းေလ့လာထားသည္။

၄။ အိုင္စီတီ SWIA ၏ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အဓိကက်ေသာ လူ႕အခြင့္အေရး အႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို ေဖာ္ျပၿပီး ၄င္းက႑ရွိလုပ္ေဆာင္မႈမ်ား၊ စညး္မ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကိုတိုးတက္ေစကာ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ၄င္းတို႕၏ ႏိုင္ငံသားမ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အက်ိဳးအျမတ္မ်ား ျဖစ္ထြန္းေစရန္ျဖစ္ပါသည္။ ဤေလ့လာဆန္းစစ္မႈ သည္ အနာဂါတ္ကို ေမွ်ာ္မွန္းလုပ္ကိုင္သည့္ ဆန္းစစ္မႈျဖစ္ၿပီး အိုင္စီတီက႑၏ ေကာင္းက်ိဳးသက္ေရာက္ မႈမ်ားကို ခိုင္မာအားေကာင္းေစၿပီး ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈျဖစ္ပြားမႈမ်ားကို ကာကြယ္ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ေရး လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ပါဝင္အက်ိဳးျပဳႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္။ SWIA လုပ္ေဆာင္စဥ္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူမႈေရးဆိုင္ရာ သက္ေရာက္မႈမ်ားကို ဆန္းစစ္ရာတြင္ ရိွၿပီးျဖစ္ေသာ စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ပုံ အဆင့္ဆင့္ (Methodology)တို႔ကို အသုံးျပဳခဲ့သည့္အျပင္ လူ႔အခြင့္အေရး ႐ႈေထာင့္မွလည္း ၾကည့္႐ႈေလ့လာခ့ဲပါသည္။ SWIA သည္ ႏိုင္ငံတကာအဖြ႔ဲ အစည္းမ်ား အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢ၊ ႏိုင္ငံတကာ ဘ႑ာေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္း (International Finance Corporation – IFC)၊ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔ (Organization for Economic Corporation and Development – OECD) ႏွင့္ အိုင္စီတီက႑အတြက္ တိက်ေသာစံႏႈန္းတုိ႔မွွ ထုတ္ႏုတ္ထားသည့္ စံသတ္မွတ္ထားေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏ တာဝန္ယူမႈရွိေသာ အျပဳအမူမ်ားကို အထူးျပဳေဖာ္ျပထားသည္။ အစီရင္ခံစာသည္ ၄င္းအႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို မည္သို႕ မူ၀ါဒေရးဆြဲရ မည္ အသံုးခ်ရမည္တို႕ကို  အႀကံျပဳထားသည္။

၅။  SWIA လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ အမွန္တကယ္သက္ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ေပၚလာဖြယ္ရွိသည့္ သက္ေရာက္ မႈမ်ားကို အဆင့္ ၃ ဆင့္ခြဲ၍ ေလ့လာဆန္းစစ္ပါသည္။

•         လုပ္ငန္းက႑၏သက္ေရာက္မႈအဆင့္တြင္ လုပ္ငန္းက႑တစ္ခုလုံး၏ သက္ေရာက္မႈ အေပါင္းအစုကို ေလ့လာဆန္းစစ္ၿပီး ျမန္မာ့လူမႈအသိုင္းအဝုိင္းႏွင့္ လုပ္ငန္းက႑၏ အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားလည္းပါ၀င္မည္ (အပိုင္း-၃)။ 

•       စီမံကိန္း၏ သက္ေရာက္မႈ အဆင့္တြင္ အိုင္စီတီအသံုးျပဳသူမ်ားကို သက္ေရာက္သည့္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ အမုန္းစကားေျပာဆိုျခင္း၊ ပုဂိၢဳလ္ေရးလြတ္လပ္ခြင့္၊ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း၊ တရားဥပေဒႏွင့္ အညီၾကား ျဖတ္ရယူျခင္းႏွင့္ ဆိုက္ဘာလုံၿခံဳမႈစသည္တို႔ႏွင့္ ေအာ့ဖ္လိုင္း သက္ေရာက္မႈျဖစ္သည့္ အိုင္စီတီ က႑ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ (အလုပ္သမား၊ ေျမယာ၊ အႏၱရယ္က်ေရာက္ႏိုင္ေသာအုပ္စုမ်ား၊ နယ္ပယ္ အသီးသီးမွ သက္ဆိုင္သည့္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖင့္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံျခင္း၊ မေက်နပ္မႈမ်ားကို တိုင္ၾကားျခင္းႏွင့္ နစ္နာမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းျခင္းဆိုင္ရာ နည္းလမ္းမ်ား၊ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ပဋိပကၡ) သက္ေရာက္မႈမ်ား (အပိုင္း-၄)။

•       စုေပါင္းသက္ေရာက္မႈ သည္ အိုင္စီတီေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေေသာ  သက္ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ က႑တူမွ စီးပြားေရးလုပ္ေဆာင္မႈမ်ား သို႔မဟုတ္ အိုင္စီတီသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကို အဓိကလုပ္ကိုင္သည္ ျဖစ္ရာ ၄င္းမွေပၚေပါက္လာသည္ (အပုိင္း ၅)။

အစီရင္ခံစာေရးသားၾကသူမ်ားအေၾကာင္း     

၁။ ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑ တာ၀န္ယူမႈရွိေရး အေထာက္အကူျပဳဌာန (MCRB) ကို ယူေက အေျခစိုက္ Institute for HumanRights and Business (IHRB) ႏွင့္ ဒိန္းမတ္ အေျခစိုက္ Danish Institute for Human Rights (DIHR) တို႔၏ ပူေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈျဖင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ဖြ႔ဲစည္းကာ ရန္ကုန္တြင္ အေျခစိုက္ဖြင့္လွစ္ထားသည္။ ရန္ပုံေငြမ်ားကို ျပည္ပအစိုးရအလွဴရွင္မ်ားမွ ေထာက္ပံ့ေပးထားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တာ၀န္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အေလ့အထမ်ား ေပၚေပါက္လာေစရန္ အစိုးရ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ အရပ္ဘက္အဖ႔ြဲအစည္းမ်ားအၾကား အသိပညာ၊ စြမ္းရည္ႏွင့္စကား၀ိုင္းမ်ား ဖန္တီးရန္အတြက္ လမ္းေၾကာင္း (platform)တစ္ခု ေပၚထြန္းလာေစရန္အတြက္ ရည္ရြယ္သည္။

၂။ Institute for Human Rights and Business (IHRB) သည္ ႏုိင္ငံတကာကလက္ခံက်င့္သုံးသည့္ လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္ စံညႊန္းမ်ား ႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းၾကား ဆက္သြယ္ေပးသည့္ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာအၾကံေပး (Think Tank)အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ IHRB သည္ မူ၀ါဒပုံေဖာ္ရန္၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားတြင္ ကုမၸဏီမ်ား၏လုပ္ငန္းမ်ားမပါ၀င္ေစရန္အတြက္ တာ၀န္ခံမႈအား ေကာင္းရန္ႏွင့္ အေလ့အထ မ်ားအဆင့္ျမွင့္ရန္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ၿပီး ရလဒ္ေကာင္းမ်ားကုိထြက္ေပၚေစခဲ့သည္။  IHRB ဦးစားေပးလုပ္ငန္းမ်ားမွာ အႀကီးမား ဆုံးေသာ သက္ေရာက္မႈ၊ စြမ္းေဆာင္ သေလာက္ထိေရာက္မႈရွိၿပီး အခ်ိန္ကာလတစ္ခုျဖင့္ ပိုင္းျခားသတ္မွတ္ ထားသည့္ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္မ်ားကို စီးပြားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအသြင္ကူးေျပာင္းမႈျဖစ္ေပၚေနသည့္ ႏိုင္ငံမ်ား ကိုဦးတည္ၿပီး သတင္းအခ်က္ အလက္စီးဆင္းမႈမ်ား၊ ေငြေရးေၾကးေရး၊ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ ကုန္စည္မ်ား ႏွင့္ဆက္ႏြယ္ သည္ ကိစၥရပ္မ်ားကို အေထာက္အကူျပဳေစမည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းက႑မ်ား လုပ္ကိုင္ေဆာင္ ရြက္သည္။

၃။ Danish Institute for Human Right (DIHR) သည္ ဒိန္းမတ္ႏွင့္ ကမၻာတစ္၀ွမ္းတြင္ လူအခြင့္အေရး တုိးျမွင့္ရန္ႏွင့္ကာကြယ္ ရန္၊ တန္းတူညီမွ်ဆက္ဆံရန္အခြင့္အာဏာတစ္ရပ္ရွိၿပီး ကုလသမဂပါရီအေျခခံမူမ်ား ႏွင့္အညီထူေထာင္ထားသည့္ ဒိန္းမတ္၏ အမီွအခို ကင္းေသာ အမ်ဳိးသားလူ႔အခြင့္အေရး အင္စတီက်ဴးရွင္း ျဖစ္သည္။ DIHR၏ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းဌာန သည္ ပုဂလိက လုပ္ငန္းက႑ ၏ လူ႔အခြင့္အေရးေလးစားလုိက္နာမႈအခန္းက႑ကုိ အာရုံစိုက္သည္။ သုေတသနျပဳလုပ္ျခင္း၊ အသုံးျပဳရမည့္ ရင္းျမစ္ မ်ားထုတ္ေ၀ျခင္းႏွင့္ အထူးသျဖင့္ ေကာ္ပုိရိတ္သက္ဆုိင္ပတ္သက္သူမ်ား ႏွင့္လက္တြဲေဆာင္ရြက္ ျခင္းျဖင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏ ေကာင္းက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ားကုိ အျမင့္ဆုံးျဖစ္ေစၿပီး ဆုိးက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ မ်ားကို အနိမ့္ဆုံးျဖစ္ေစရန္ DIHR က ႀကဳိးပမ္းလွ်က္ရွိသည္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢလမ္းညႊန္ အေျခခံမူမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေစရန္ မိမိတုိ႔၏ မရွိမျဖစ္အေရးပါေသာ အခန္းက႑တြင္ပါ၀င္ကျပရန္ NHRIsႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ သူမ်ားကိုလည္း DIHR က ေထာက္ပံ့ေပးသည္။

ဆက္သြယ္ရန္

(ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္) MCRB (www.myanmar-responsiblebusiness.org)

ျဖဴျဖဴဇင္၊ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ဆက္သြယ္ေရးမွဴး၊ ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑တာ၀န္ယူမႈရွိေရး အေထာက္ အကူျပဳဌာန(MCRB)။

၀၉၇၉၉၆၆၇၇၁၃  သုိ႔မဟုတ္   [email protected]

(ျမန္မာႏိုင္ငံျပင္ပ)  Institute of Human Rights and Business (www.ihrb.org)

Lucy Purdon, ICT Project Manager

[email protected]

ေနာက္ဆက္တြဲ

ျမန္မာအစိုးရသို႔ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား ၁.  လံုေလာက္သည့္ အကာအကြယ္ေပးမႈမ်ားႏွင့္အတူ အိုင္စီတီက႑အတြက္ အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆီေလွ်ာ္မႈရွိသည့္ မူဝါဒေဘာင္တစ္ရပ္ တည္ေဆာက္ရန္ ။ ၂.  အိုင္စီတီက႑တြင္ တာ၀န္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရးက်င့္စဥ္မ်ားအတြက္  ေၾကာင္းက်ိဳးဆီေလ်ာ္ သည့္ မူေဘာင္ႏွင့္ အစိုးရ၏ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားတြင္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ကာကြယ္ေပးမႈမ်ား ပါရွိမႈ ေသခ်ာေစရန္ အိုင္စီတီဆိုင္ရာ ဥပေဒႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားကို တိုးျမွင့္ လုပ္ေဆာင္ရန္။ ၃. လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ အသင္းဖြဲ႕စည္းခြင့္ဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ား၊ ေျမယာ အသံုးျပဳ မႈႏွင့္စီမံမႈဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ား ႏွင့္ အလုပ္သမား ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ေသာ တရားဥပေဒ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို တိုးျမွင့္လုပ္ေဆာင္ရန္။ ထို႕သို႕လုပ္ေဆာင္ျခင္းသည္ အိုင္စီတီ က႑တြင္ တာ၀န္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အေလ့အထမ်ားအတြက္ ေၾကာင္းက်ိဳးဆီေလ်ာ္သည့္ မူေဘာင္ႏွင့္ အစိုးရ၏ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားတြင္ သင့္ေလွ်ာ္ေသာ ကာကြယ္ေပးမႈမ်ားပါရိွရန္ျဖစ္သည္။ ၄. လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ေလးစားမႈရွိေသာ ဥပေဒႏွင့္အညီ ၾကားျဖတ္ရယူျခင္းစနစ္ကို က်င့္သံုးျခင္း ႏွင့္ အင္တာနက္ကို လြတ္လပ္စြာအသံုးျပဳခြင့္ျပဳျခင္းတို႕ကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းျခင္းျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား ေခတ္သစ္ကာလ၏ “တင္းၾကပ္စြာ ေစာင့္ၾကည့္သည့္ႏိုင္ငံ“ တစ္ခု အျဖစ္မေရာက္ရွိေစရန္။ ၅.အခ်က္အလက္ ကာကြယ္ေရး စနစ္မ်ားႏွင့္ ဆိုက္ဘာလံုျခံဳေရးတို႔ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေစရန္ ၆. ေခတ္ကာလႏွင့္ ေလွ်ာ္ညီေသာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဥပေဒတစ္ခုျဖင့္ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းသည့္ ဆက္သြယ္ေရးမ်ားရွိေရးအတြက္ တာ၀န္ယူလုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိေၾကာင္းျပသရန္ႏွင့္ အစိုးရတဖြဲ႕လံုးတြင္ အဓိပၸာယ္ျပည့္ဝသည့္ ပြင့္လင္းျမင္သာေသာ စနစ္မ်ား တည္ေဆာက္ရန္။ ၇.  ျမန္မာႏိုင္ငံတဝွမ္းလံုး ဆက္သြယ္ေရး၀န္ေဆာင္မႈမ်ားရရွိေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္     အစီအစဥ္အား အရွိန္တိုးျမွင့္လုပ္ေဆာင္ရန္။ ၈. အသံုးျပဳသူမ်ား၏ ဒီဂ်စ္တယ္နည္းပညာ နားလည္တတ္ေျမာက္ႏွဳန္းတိုးပြားေစရန္ႏွင့္ အိုင္စီတီ နည္းပညာမ်ားကို မွန္ကန္စြာသံုးစြဲရန္အတြက္ အသိပညာေပးျခင္း။ ၉.  လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ နစ္နာမႈမ်ားရွိပါက မည္သူမဆို တိုင္ၾကားႏိုင္သည့္ ယႏၱရားမ်ားကို ကုမၸဏီမ်ားက ထားရွိေပးရမည့္ လိုအပ္ခ်က္ကိုလိုက္နာေစရန္ႏွင့္ အဆိုပါယႏၱရားမ်ား လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္ေနမႈမ်ားကို ထုတ္ျပန္ေပးရန္ အပါအ၀င္ အိုင္စီတီက႑တြင္ တာဝန္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ အေလ႔အထမ်ားကို လိုက္နာမႈမ်ားအားေကာင္းေစရန္။
အိုင္စီတီကုမၸဏီမ်ားသို႔ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား ၁.  ခိုင္မာသည့္ အမ်ိဳးသားဥေပဒမူေဘာင္မ်ား မရွိခ်ိန္တြင္ တာဝန္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရးက်င့္စဥ္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညြန္းမ်ားအား - အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢ၏ စီးပြားေရးႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး လမ္းညြန္ခ်က္ အေျခခံမူမ်ားအား- က်င့္သံုးသြားရန္။ ၂. ယခု SWIA အစီရင္ခံစာတေလ်ာက္လံုးတြင္ တင္ျပထားသည့္ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားႏွင့္ သီးသန္႔ျဖစ္လာႏိုင္သည့္ အႏၱရာယ္ဆိုင္ရာအခ်က္မ်ားကို ကုမၸဏီ၏လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေျပာဆိုမႈမ်ားတြင္ ထည့္ သြင္းေဆာင္ရြက္ရန္။ ၃. ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ရန္ႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမ်ားႏွင့္ တာဝန္ယူ၊ တာဝန္ခံမႈတို႔ ရွိေၾကာင္းကိုျပသႏိုင္ရန္ သက္ေရာက္မႈမ်ားအား ခံစားေနရေသာ နယ္ပယ္အသီးသီးမွ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား - အထူးသျဖင့္ အလုပ္သမားမ်ား၊ ေဒသခံျပည္သူမ်ား၊ သံုးစြဲသူမ်ား ႏွင့္ ဝယ္ယူအားေပးသူမ်ားႏွင့္ - ထိေတြ႔ဆက္ဆံ ညွိႏွိဳင္းေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ရန္။ ၄. စိုးရိမ္မႈမ်ားႏွင့္ နစ္နာမႈမ်ားအား လွ်င္ျမန္စြာႏွင့္ ထိေရာက္စြာ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မည့္ ယႏၱယားမ်ားကို ထည့္သြင္းေဆာင္ရြက္ရန္။ ၅.  လူ႔အခြင္႔အေရးကိစၥရပ္မ်ား၊ လူမႈေရးႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ေျဖရွင္းလုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ရန္အတြက္ သင့္ေတာ္ေသာ စုေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္။ ၆. ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာ၊ ၿမိဳ႔နယ္တို႔မွ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္အထိ ေကာင္းက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားကို ဖန္တီးႏိုင္မည့္ နည္းဗ်ဴဟာမ်ားကို ခ်ဲ႕ထြင္လုပ္ေဆာင္ရန္။
အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ လူ႔ခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သူမ်ား ႏွင့္ သတင္းမီဒီယာမ်ားသို႕ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား ၁. အိုင္စီတီဆိုင္ရာ မူဝါဒ၊ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားရွိ အေျပာင္းအလဲမ်ားအေပၚ အထူးသျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သက္ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ျပဳျခင္းႏွင့္ အမ်ားသိႏိုင္ေစ ရန္ တတ္ၾကြစြာေဆာင္ရြက္ရန္။ ၂. ကုမၸဏီမ်ားအား လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥရပ္မ်ားအပါအ၀င္ တာဝန္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရးက်င့္၀တ္မ်ား အေပၚ တာဝန္ယူမႈရွိေစေရး လုပ္ေဆာင္ရန္။ ၃. အိုင္စီတီက႑အတြင္းရွိ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥရပ္မ်ား၊ လူမႈ႔ေရး ႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား အတြက္ နယ္ပယ္အသီးသီးမွ တာ၀န္ရွိပုဂၢိဳလ္မ်ား ႏွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ျပဳလုပ္ေရးအတြက္ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ အစိုးရမ်ားကို တိုက္တြန္းအားေပးသြားရန္။ ၄. အမုန္းစကားေျပာၾကားျခင္းကို ဆန္႔က်င္ေျပာၾကားမႈ (counter-speech) အပါအ၀င္ အြန္လိုင္းတြင္ အႏၱရာယ္ကင္းၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစသည့္ အျပဳအမူမ်ားကို     ျမန္မာျပည္သူလူထုအား အသိပညာေပးရန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈမ်ားကို အစပ်ိဳးပံ႕ပိုးေပးရန္  ။ ၅. အိုင္စီတီက႑ႏွင့္ပတ္သက္၍ သတင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ တိုးျမွင့္ေဖာ္ျပရန္  ။ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သည့္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ၄င္းတို႕၏ ဌာေနအစိုးရမ်ားသို႕ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား ၁. အိုင္စီတီဆိုင္ရာ မူ၀ါဒ၊ တရားေရးရာႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား တိုးတက္လာေစေရးေဆာင္ရြက္ ခ်က္မ်ားအတြင္းတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး၊ လူမႈေရး ႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားမႈ မ်ားအားေကာင္းေစေရး - အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရသို႕ အၾကံျပဳထားေသာ အၾကံျပဳခ်က္ ၂ ႏွင့္ ၃ ရွိ ေထာက္ျပထားသည့္ အခ်က္မ်ားအား  ေထာက္ပံ့ေပးရန္။ ၂. ျပည္တြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာကုမၸဏီမ်ားမွ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ေလးစားလိုက္နာေစမည့္ တာဝန္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအေလ့အထမ်ားကို လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္ေနမႈမ်ားအား ေထာက္ပံ့ ေပးသြားရန္။ ၃. ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရႏွင့္ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္သည့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္ခြင့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားသည္ တာဝန္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အေလ့အထမ်ားကို အားျဖည့္ေပးႏိုင္ေရး ေသခ်ာေစရန္။
ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားသို႕ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား   ၁. ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အိုင္စီတီက႑တြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ေနေသာ  ကုမၸဏီမ်ားအေပၚ ၄င္းတို႕စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားအေၾကာင္း အေသးစိတ္ေလ႔လာစိစစ္မႈလုပ္ေဆာင္ရန္။ ၂. ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အိုင္စီတီက႑တြင္ ပါ၀င္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ မိမိတို႔ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ ထားသည့္ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ထိေတြဆက္ဆံကာ ၄င္းတို႔လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ရာတြင္ တာဝန္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ အေလ့အထမ်ားသည္ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညြန္းမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမႈရွိေစရန္လုပ္ေဆာင္ရန္။ ၃. ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အိုင္စီတီ က႑တြင္ စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္ေသာ ကုမၸဏီမ်ားအား ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ မိမိတို႔၏ ရင္းႏွွီး ျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းလည္ပတ္ေနမႈမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ျဖစ္ေပၚႏိုင္သည့္  စြန္႕စားရမႈမ်ားႏွင့္ သက္ေရာက္မႈမ်ား ကို ၄င္းတုိ႔ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းပံုကို အခါအားေလွ်ာ္စြာ ထုတ္ျပန္ေရးကို တြန္းအားေပးရန္။
အသံုးျပဳသူမ်ားအတြက္ တိုက္တြန္းအၾကံျပဳခ်က္မ်ား   ၁. အိုင္စီတီက႑ကို အသံုးျပဳစဥ္တြင္ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ လံုျခံဳေရးကို အကာ အကြယ္ေပးႏိုင္ေစရန္ လိုက္နာသင့္ေသာ အေျခခံအခ်က္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ၾကရန္။

ဆက္စပ္ေသာ အေၾကာင္းအရာ

• Information and Communication Technologies (ICT) Sector and Digital Rights
• MCRB Submits Input to OHCHR on the Right to Privacy in the Digital Age
• MCRB Submits Input to OHCHR on the Practical Application of the UNGPs to the Tech Sector
• Update on Draft Cybersecurity Law and its Impacts on Digital Rights and the Digital Economy
• Myanmar’s Legal Framework For Cybersecurity Needs To Be Built To International Standards

Share: