ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ေျမယာအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား အႏွစ္ခ်ဳပ္စာေစာင္ကို ၿပင္ဆင္ေရးသားရန္ ေဆြးေႏြးေတြ႔ဆံုပြဲ
၂၀၁၈ ခုနစ္၊ ေမလ (၂၂) ရက္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ MCRB သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ေျမယာအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား အႏွစ္ခ်ဳပ္စာေစာင္ (မူၾကမ္း) ႏွင္႔ ပတ္သက္ၿပီး အခမ္းအနားတစ္ခုက်င္းပ၍ တက္ေရာက္လာသူမ်ားထံမွ ေဝဖန္အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို ေတာင္းခံခဲ့သည္။ ၂၀၁၅ ခုနစ္တြင္ MCRB မွထုတ္ေဝခဲ့ေသာ ေျမယာအခြင့္အေရးအႏွစ္ခ်ဳပ္ စာေစာင္ကို ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီေအာင္ ျပန္လည္ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္သည္။ Presentation ဖိုင္မ်ားကို ေအာက္တြင္ ရယူႏိုင္ပါသည္။ MCRB ႏွင့္ Oxfam မွအတူေရးသားေနသည့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ေျမယာကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ တာဝန္ယူမႈရိွေသာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ႏွင့္ ဥပေဒမ်ား စာေစာင္ကို လည္း ယင္း အခမ္းအနားတြင္ အက်ဥ္းခ်ံဳး မိတ္ဆက္ခဲ့သည္။
ယင္းအခမ္းအနားတြင္ အစိုးရဌာနမ်ား ျဖစ္သည့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားညႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာန၊ ေျမတိုင္းဦးစီးဌာန (သံယံဇာတႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဝန္ႀကီးဌာန)၊ လယ္ယာေျမ စီမံခန္႔ခြဲေရးႏွင့္ စာရင္းအင္းဦးစီးဌာန (စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္းဝန္ႀကီးဌာန)၊ မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွ အဖြဲ႔ဝင္မ်ား၊ ဥပေဒေရးရာ ကုမၸဏီမ်ား၊ ေျမယာအခြင့္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အလြတ္တန္း အႀကံေပး ပုဂၢိဳလ္မ်ား အပါအဝင္ လူဦးေရ အေယာက္ (၃၀) တက္ေရာက္ခဲ့ သည္။
တက္ေရာက္လာသူမ်ားမွ ယင္းစာေစာင္တြင္ ပါဝင္သည့္ အဓိက ေခါင္းစဥ္ ႏွင့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ပိုမိုအားေကာင္း လာေစရန္အတြက္ ၎တို႔ ၏ ေျမျပင္ရိွအေတြ႔အႀကံဳမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ေဆြးေႏြးအႀကံျပဳခဲ့သည္။
-
ေျမယာကိစၥရပ္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားအတြက္ စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္အျဖစ္ရိွေနေသးသည္။ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရွင္းလင္းတိက်သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားမရွိၿခင္းႏွင္႔ အတိက္က ေၿမသိမ္းယူမႈဆိုင္ရာ သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားေၾကာင္႔ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈဆို္င္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားရွင္းလင္းမႈမရွိသည္႔အတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမ်ား မျပဳလုပ္ပဲ ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ား ရိွခဲ့ သည္။
-
ေျမယာအျငင္းပြားမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည့္အခါ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ မ်ားကို မူလပိုင္ရွင္မ်ား (သို႔) ေျမယာအသံုးျပဳေနသူ၊ မည္သူ ကို ေပးေခ်ရမည္ကို မသိရိွေခ်။
-
ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားသည္ မူလေျမပိုင္ရွင္မ်ားအပါအဝင္ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းအခ်က္အလက္ မ်ားကို ရွာေဖြရာတြင္ အခက္အခဲရိွျခင္း။
-
ေျမပံုမ်ားမွာ ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီမႈမရိွေတာ့ေပ၊ သို႔ေသာ္လည္း အမ်ိဳးသားေျမယာအသံုးျပဳမႈေကာ္မတီေအာက္ရိွ အဖြဲ႔မ်ားသည္ One Map ႏွင့္ တြဲဖက္၍ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရိွသည္။
-
ေျမယာျပန္လည္ခ်ထားေပးျခင္းႏွင့္ ေျမယာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ခ်ထားျခင္း ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရ၏ အခန္းက႑မွာ ရွင္းလင္းမႈမရိွျခင္း။ ဆီအုန္းလုပ္ငန္းက႑တြင္ အစိုးရဌာနမ်ားႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရမ်ားအၾကားတြင္ ေျမယာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားျပဳလုပ္ရာတြင္ “ေဘာလီေဘာပုတ္ေနျခင္း” ကိုေတြ႔ျမင္ခဲ့ရၿပီးျဖစ္သည္။
-
လက္ရိွဥပေဒမ်ားကို ျပန္လည္ေရးဆြဲရာတြင္ ဓေလ့ထံုးတမ္း အရေျမယာအသံုးျပဳမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျပန္လည္ေရးဆြဲထားျခင္းမရိွပါ။ လက္ရိွတြင္ လႊတ္ေတာ္တြင္လည္း ဥပေဒမ်ားကို ျပန္လည္သံုးသပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေသာ္လည္း အမ်ိဳးသားေျမယာအသံုးခ်မႈ မူဝါဒႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈရိွသည့္ အလံုးစံုလြမ္းၿခံဳမႈရိွသည့္ ေျမယာ ဥပေဒတစ္ရပ္ကိုသာ ဦးစြာျပဌာန္းသင့္သည္။
-
ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ ေျမယာအသံုးျပဳမႈမ်ားကို လက္ရိွတြင္ အမ်ိဳးအစား (၂) ခုအေနျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳထားသည္။ ေျမနိမ့္ပိုင္း ေဒသတြင္ ဓေလ့ထံုးတမ္းအရ အသံုးျပဳသည့္ ေျမယာစီမံခန္႔ခြဲမႈ (ဥပမာ စားက်က္ေျမ) ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ား ေနထိုင္သည့္ ေတာင္ေပၚေဒသတြင္ ဓေလ့ထံုးတမ္း စဥ္လာအရ ေျမယာအသံုးျပဳမႈတို႔ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ေျမနိမ္႔ပိုင္း ေဒသရိွ ဓေလ့ထံုးတမ္း စဥ္လာအရ ေျမယာအသံုးျပဳမႈ မ်ားကို ေလ်ာ္ေၾကးရထိုက္သည္႔ အခြင္႔အေရး သည္ဟု အသိအမွတ္ၿပဳလာၾကေသာ္လည္း၊ အစိုးရႏွင့္ ဥေပဒေရးဆြဲသူမ်ားသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို အေၾကာင္းျပ၍ ေတာင္ေပၚေဒသရိွ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ ေျမယာ အသံုးျပဳမႈမ်ားကို အသိမွတ္ျပဳ၍ ထည့္သြင္းေရးဆြဲရန္ ဝန္ေလးေနၾကေသးသည္။
-
၂၀၁၇ ခုနစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရသည္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ (ICESCR) တြင္လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရသည္ ဥပေဒမ်ား ျပင္ဆင္ရာတြင္ႏွင့္ ဥပေဒ အသစ္မ်ားေရးဆြဲရာတြင္ ယင္းသေဘာတူ စာခ်ဳပ္ႏွင့္ အညီ ေရးဆြဲရ မည္ျဖစ္သည္။ လက္ရိွတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမ႐ိုင္းဥေပေဒ၊ ၁၈၉၄ ေျမသိမ္းဥေပဒမ်ားကို ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲေနၿပီး၊ ယင္းတို႔မွာ ICESCR ႏွင္႔ ကိုက္ညီမရွိေသးေပ။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္လည္း ယင္း သေဘာတူစာခ်ဳပ္တြင္ပါဝင္သည့္ အခ်က္မ်ား ကို ေလးစားလိုက္နာရန္ တာဝန္ရိွသည္။
-
တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးတြင္ ေျမယာျပန္လည္ခြဲေဝေပးေရးႏွင့္ အသံုးမျပဳသည့္ ေျမယာမ်ားကို ျပန္လည္သိမ္းယူေရးျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စတင္လုပ္ေဆာင္လာၿပီ ၿဖစ္ေသာ္လည္း၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိရန္ လိုအပ္ေနေသးသည္။
-
အႀကီးစားေျမယာသိမ္းယူမႈမ်ားသည္ တာဝန္ယူမႈရိွေသာေျမယာသိမ္းယူမႈ ဟုတ္၊ မဟုတ္ဆိုသည္မွာ အျငင္းပြားဖြယ္ရာျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈႏွင့္ ယင္း၏သေဘာသဘာဝအေပၚမွာလည္း အေျခခံသည္။
ယင္းမူၾကမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား ေပးခ်င္ပါက ၂၀၁၈ ခုနစ္ ဇြန္လ ၃၀ ရက္ေန႔မတိုင္ခင္ လူႀကီးမင္းတို႔၏ သံုးသပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို ႏွင့္ ေပးပို႔ႏိုင္ပါသည္။
ဆက္စပ္ေသာ အေၾကာင္းအရာ
- Business Consultation on National Land Law Reform
- ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမ႐ိုင္း ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ ပတ္သတ္ၿပီး တာဝန္ယူမႈရွိေသာရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအေပၚ သက္ေရာက္ႏိုင္မႈကို စိုးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္း MCRB ၏သေဘာထားေဖာ္ထုတ္ျခင္း။
- ေျမသိမ္းဆည္းျခင္း၊ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားျခင္းႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ မူၾကမ္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာ့စီးပြားေရး က႑တာဝန္ယူမႈရွိေရး အေထာက္အကူျပဳ ဌာနက လႊတ္ေတာ္သို႔ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားေပးပို႔
- Voluntary Guidelines on the Responsible Governance of Tenure (VGGT) of Land, Fisheries and Forests
- MCRB/OXFAM တို႔မွ ပူးေပါင္း၍ က်င္းပသည့္ ေျမယာအေျချပဳ ႏွစ္ရွည္သီးႏွံစိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ တာဝန္ယူမႈရွိေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ေပၚထြက္လာေရး အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲ